Fort K'IJK: cultuur, natuur en zorg onder één dak

Multifunctionele herbestemming

In 2006 begonnen de eerste ideeën vorm te krijgen om Fort bij Krommeniedijk een nieuwe bestemming te geven. Wij boven ons over dit vraagstuk. Hoe kies je een herbestemming die recht doet aan het bijzondere karakter? Dat tegelijk duurzaam en economisch rendabel is, waarbij de cultuurhistorische- en natuurwaarden behouden blijven?

Aanpak

Wij hebben ervaring met het ingewikkelde speelveld van partijen bij herbestemming van erfgoed. Met veel kennis van cultuurhistorie, gebiedsontwikkeling en ecologie, aangevuld met een uitgebreid netwerk, zijn we in staat de juiste partijen aan elkaar te verbinden.

In 2011 haakte Stadsherstel Amsterdam aan. Gezamenlijk werkten we een plan uit om een deel van het fort tot zorgwoningen te transformeren en werd de Heeren van de Zorg als zorgpartner bij het project betrokken. Ook de provincie Noord-Holland nam deel. Dit fort moest namelijk een van de twee bezoekerscentra van de Stelling van Amsterdam worden!

Resultaat

Fort K’IJK biedt nu ruimte aan een belevingscentrum over de natuur en het landschap van de Stelling van Amsterdam en is het grootste deel van de week geopend. Je kunt je onderdompelen in de natuur van de Stelling van Amsterdam met stemmen van de boswachter en fortwachter. Je kunt je langs een lichtlijn door het fort laten voeren, waarbij je alles leert over het natuurrijke landschap van dit UNESCO Werelderfgoed gebied.

In een deel van het fort zijn zorgwoningen voor jongvolwassenen met het Autisme Spectrum Stoornis gerealiseerd. Het fort is inmiddels overgedragen aan Stadsherstel in de vorm van een vijftigjarig durende erfpacht. Het landschap rondom Fort K’IJK is nog steeds bij ons in beheer, elk jaar worden de weilanden geïnundeerd, ooit bedoeld om de vijand tegen te houden, nu voor de weidevogels zodat ze er voedsel kunnen vinden. Het fort is een fijne plek waar je echt kunt genieten van de natuur om je heen. En in de poterne (de verbindingsgang waar de soldaten zich voor het appèl verzamelden ) proef je heerlijke versnaperingen in de Theeschenkerij.

Succesfactoren

Deze complexe herbestemming kon slagen door een nauwe samenwerking tussen een flink aantal partijen: Landschap Noord-Holland als initiatiefnemer en eigenaar, de uitvoering lag in handen van Stadsherstel, het ontwerp is van Hooyschuur architecten, de gebruikers zijn de Heeren van de Zorg en de provincie was betrokken als subsidieverstrekker van de restauratie en het bezoekerscentrum. Marjolein van Eig ontwierp een vogelkijkkoepel, Eek en Dekkers – Piet Hein Eek architecture de fortwachterswoning.

De verschillende functies die hier zijn samengevoegd versterken elkaar: natuur, cultuur, zorg, woningen en horeca. Het fort ligt dicht bij stedelijk gebied en is goed bereikbaar voor de bewoners en hun familie. De prikkelarme, rustige omgeving is ideaal om jongvolwassenen op te vangen die zo kunnen groeien in zelfstandigheid. In het bezoekerscentrum en de theeschenkerij is er ruimte voor dagbesteding.

Fort K’IJK ligt midden in een natuurgebied waar veel wandelaars en fietsers langskomen. Het fort is gerestaureerd en zoveel mogelijk verduurzaamd en kan voor 80% in de eigen energiebehoefte voorzien. Er wordt gebruik gemaakt van aardwarmte, zonnepanelen, regenwateropslag (in de oorspronkelijke waterkelders). Schapen begrazen het dak. Ook zijn er elektrische laadpalen voor auto’s en fietsen.

Kom eens koffie drinken bij Fort K'IJK tijdens een fiets- of wandeltocht in de omgeving.

Zakelijke klanten kunnen onderaan deze pagina een portfolio downloaden van dit herbestemmingsproject.