Eendenkooien in Noord-Holland
Oude oases van rust en natuur, verscholen in het landschap
Eendenkooien waren er al in Noord-Holland, lang voordat het idee 'natuurbescherming' bestond. Het waren de allereerste beschermde natuurgebieden. Zo mocht in een wijde straal rond de kooi, de kooicirkel, niemand de natuur verstoren of iets bouwen. Die kooirechten gelden tot op de dag van vandaag en hebben ervoor gezorgd dat de Noord-Hollandse eendenkooien echte 'natuurparels' zijn geworden.
Een eendenkooi bestaat uit een grote plas omgeven door een beschermend bos. Op de plas komen sloten, zogenaamde vangpijpen, uit waar de kooiker met hulp van zijn hondje, voer en tamme eenden eenden in lokt. Vroeger werden de eenden gevangen voor consumptie, tegenwoordig worden ze geringd voor onderzoek. Eendenkooien zijn vaak niet toegankelijk voor het publiek, om de rust te bewaren. Maar wie eens een kijkje wilt nemen in deze verscholen wereld, kan deelnemen aan een van de vele excursies. Een leuk uitje voor het hele gezin.
Eendenkooi 't Zand
Eendenkooi 't Zand ligt midden tussen de bollenakkers in de kop van Noord-Holland. De kooi en de daarnaast gelegen kruidenrijke graslanden van het Mosselwiel zijn een welkome oase voor vogels, vlinders en vleermuizen.
Eendenkooi Van der Eng
Vlakbij Uitgeest ligt een hele oude eendenkooi. Al in 1588 werd octrooi verleend voor deze kooi. Vanaf de provinciale weg en fietspaden zijn de kooi en de omringende weilanden goed te overzien. Tijdens excursies gaat er een hele onbekende wereld voor je open.
Planten en dieren in eendenkooien
Het zal je niet verbazen dat in een eendenkooi vooral veel eenden en watervogels voorkomen, zoals wilde eend, smient, wintertaling en pijlstaart. Ook het ijsvogeltje laat zich wel eens zien. Sommige kooien zijn zelfs slaapplaats voor de grote zilverreiger. Het beschermde bos rondom de plas biedt daarnaast onderdak voor tal van bosvogels, zoals winterkoning, tuinfluiter, spotvogel, zwartkop, grote bonte specht en boomvalk. Deze laatste, een snelle jager, kan royaal leven van de vele libellen die hier rondvliegen. In de nacht komt het luchtruim ook tot leven. Dan is de kooi het domein van vleermuizen. Mede dankzij het ophangen van vleermuiskasten komen er allerlei soorten voor, zoals ruige dwergvleermuis, grootoorvleermuis, watervleermuis en laatvlieger. Ook voor plantenliefhebbers heeft een eendenkooi van alles te bieden. In het voorjaar is het bos gevuld met de kleuren en zoete geur van bloeiende stinsenflora als sneeuwklokje, lelietje-van-dalen, speenkruid en voorjaarszonnebloem.
Help mee eendenkooien te beschermen
Ben je ook een liefhebber van eendenkooien? Met een kleine bijdrage help je ons om deze prachtige plekken in Noord-Holland te beschermen voor de toekomst. Word donateur en binnen enkele dagen ontvang je het welkomstpakket met Natuurpas, wandelgids én magazine.
Bekijk voordelenWat we doen met jouw donatie
Wat wij doen voor eendenkooien
Eendenkooien zijn waardevol erfgoed dat we willen koesteren voor de toekomst. Ze laten iets zien van een bijna verdwenen beroep, dat bij veel mensen nog steeds tot de verbeelding spreekt. Bovendien wordt er in de kooien waardevol onderzoek gedaan naar het wel en wee van eenden in Nederland. Onze aandacht gaat uit naar duurzaam onderhoud van de vangpijpen, rietschermen en schuurtjes. Vrijwilligers zijn hierbij onmisbaar. Dankzij hun betrokkenheid en enthousiaste inzet hebben we in het verleden verwaarloosde eendenkooien nieuw leven kunnen inblazen. Daarnaast zetten we ons in voor het behoud van de groene omgeving rondom de kooi. Door de graslanden optimaal te beheren, zodat weidevogels, veldbloemen en insecten daar floreren. Waar mogelijk zullen we kansen benutten om deze groene ruimte verder te vergroten, bijvoorbeeld via aankoop van grond of samenwerking met andere terreineigenaren. Samengevat zijn de belangrijkste thema's:
- Goede zorg en onderhoud van de kooi, inclusief de natuur in de omliggende percelen
- Betrekken van vrijwilligers uit de omgeving
- Organiseren van activiteiten en excursies voor natuurliefhebbers, scholen en omwonenden
Aankoop grasland naast eendenkooi
Graslanden vol weidevogels en orchideeën veilig voor toekomst
In 2015 hebben we dankzij de gulle bijdragen van duizenden donateurs 14 hectare grasland kunnen kopen, pal naast Eendenkooi 't Zand. Dit bloemrijke weiland, met broedende weidevogels en kleurrijke orchideeën, dreigde te worden omgetoverd in bollengrond of industrieterrein. Dankzij de aankoop is deze natuur veilig gesteld voor de toekomst.
Hoe kan jij helpen?
Word je ook warm van eendenkooien? En wil je helpen om de prachtige oases in Noord-Holland te beschermen voor de toekomst? Dat kan op allerlei manieren, afhankelijk van wat je aanspreekt en wat er het beste bij je past. Mensen die graag de handen uit de mouwen steken, kunnen zich aansluiten bij ons team vrijwilligers en helpen bij het onderhoud van de kooi, het voeren van de tamme eenden of het geven van excursies. Een financiële bijdrage is uiteraard ook mogelijk. Je kunt donateur worden, een periodieke schenking afsluiten of een vrije gift geven. Of wat dacht je van een inzamelingsactie tijdens je verjaardag of jubileum? Dat zorgt vaak voor leuke reacties en kan een verrassend hoge donatie opleveren. Hoe je ons ook helpt om de eendenkooien te beschermen, elke bijdrage is van harte welkom!
