Beschermde Provinciale Landschappen
Extra bescherming
De provincie Noord-Holland heeft in 2020, als eerste provincie in Nederland, de grote stap gezet om bepaalde landschappen extra te beschermen, vanwege de bijzondere kenmerken en waarden voor mens en natuur. Daarop zijn in de provinciale omgevingsverordening 32 landschappen aangewezen als ‘Bijzonder Provinciaal Landschap’ (BPL). Enkele zijn: Eilandspolder, Ilperveld, Alkmaardermeer en omgeving, Wieringen, Oude Veer en de duinrand bij Bergen. Deze landschappen zijn nu ook juridisch extra beschermt. Als natuur- en landschapsorganisatie zijn we sterk voorstander van de Bijzonder Provinciale Landschappen. Wij hebben ons samen met ruim twintig andere maatschappelijke organisaties ingespannen om dit te bereiken.
Aanwezige waarden
In de ‘Bijzonder Provinciale Landschappen’ moet rekening worden gehouden met bijvoorbeeld weidevogels en is woningbouw niet zomaar toegestaan. Per landschap is aangegeven welke ecologische, landschappelijke, cultuurhistorische of aardkundige waarden aanwezig zijn. Dit zijn de ‘kernkwaliteiten’ van het landschap. Voorbeelden hiervan zijn het leefgebied voor weidevogels, waterlopen en verkavelingsvormen in oude polders, de openheid en de vergezichten in het landschap of een bijzondere opbouw van de ondergrond. De aanwijzing van Bijzonder Provinciale Landschappen voorkomt dat er allerlei stukjes grond in bijzonder buitengebied voor woningbouw of windmolens afgesnoept worden. Maar ze op de juiste plek komen.
Alertheid is geboden
De komende jaren stellen ons ook actief op om eventuele koerswijzigingen door de provincie tegen te gaan. Want de druk op het landschap is groot, denk alleen al aan de extra behoefte aan woningbouw, wegenuitbreidingen, bedrijventerreinen, windmolens en zonneweiden. Niet alles kan overal; de aanwijzing tot Bijzonder Provinciale Landschappen helpt om confettilandschappen met woningen en nieuwe infrastructuren kris kras ontstaan ten koste van de bijzondere open ruimte.
Niet bouwen in BPL gebieden
Wat het woningtekort betreft, laten diverse rapporten zien dat er ruim voldoende capaciteit in Noord-Holland gepland is voor woningbouw om het woningtekort te beëindigen. En het behalve onwenselijk ook niet nodig is, om bouwen in de Bijzonder Provinciale Landschappen toe te staan.
De huidige regels over het Bijzonder Provinciaal Landschap bieden voldoende ruimte om wanneer het echt niet anders kan, op landschappelijk verantwoorde locaties in goed overleg met bewoners en stakeholders nieuwbouw van woningen mogelijk te maken, waarbij woningbouw kan worden ingezet om de aantrekkelijkheid van het landschap te vergroten.
Kritische geluiden vinden geen gehoor
Omdat de provincie plannen heeft om regels te versoepelen door meer woningbouw in deze landschappen mogelijk te maken, deden we samen met Natuur en Milieufederatie Noord-Holland en Natuurmonumenten in 2024 een oproep aan de provincie om hun voornemens niet door te zetten, vanwege de grote zorgen over de effecten van deze sluipende verstening op het landschap. We hebben een kaart met de oproep Wees zuinig op onze 32 Bijzondere Landschappen overhandigd aan de commissie Ruimte van Provinciale Staten en aan de gedeputeerden Rommel en Beemsterboer. Toen de periode van formele inspraak van start ging, dienden wij een zienswijze in en riepen onze achterban en lokale belangengroepen op dat ook te doen. Het leverde 1.196 reacties op tegen de plannen van de provincie. Op enkele tientallen reacties na vragen alle indieners om de plannen aan te passen.
Helaas heeft de provincie geen gehoor gegeven aan de kritische reacties en insprekers. Op 16 december 2024 heeft Provinciale Staten ingestemd met de plannen voor 25 woningen per dorp erbij. In 2025 komen er opnieuw voorstellen voor bouwen in deze Bijzondere Provinciale Landschappen. Wij laten ook dan onze stem horen.
