Wat is de kwaliteit van het groen in Amsterdam?

Natuurlijke Zaken onderzoekt 3400 locaties

De Gemeente Amsterdam heeft ecologische doelstellingen vastgesteld, zoals een goed functionerende ecologische structuur en biotopen met een voor stedelijke begrippen hoge biodiversiteit. En zo zat de gemeente met de vraag: wat is eigenlijk de kwaliteit van het Amsterdamse groen en wat kan er beter aan het beheer van dat groen? Om die vraag te kunnen beantwoorden onderzoeken deze zomer zeven ecologen van Natuurlijke Zaken maar liefst 3400 locaties in de gemeente. In hun hand een tablet of telefoon en in hun hoofd een heleboel kennis van ecologie en flora.

Voordat het zover was, ging er een heel voorbereidingstraject aan vooraf. Er werd door de gemeente een tender uitgeschreven waarop Natuurlijke Zaken, de zakelijke dienstverlener van Landschap Noord-Holland, inschreef. Uiteindelijk werd het onderzoek van twee van de vier deelgebieden gegund aan ons. Projectleider Dorien Hoogeboom: “Er brak toen voor mij een hele drukke periode aan. In nauw overleg met de opdrachtgever is er een methode ontwikkeld om zowel de biotopen, structuur als beheerinformatie, gemakkelijk in het veld vast te leggen. Onze zeven veldmedewerkers lopen nu met een smartphone of tablet in het veld, ze beoordelen alle locaties en de data stroomt binnen.”

Haalt Amsterdam haar ecologische doelen?

De Gemeente Amsterdam heeft twee ecologische doelstellingen vastgesteld, namelijk:

• Een robuuste en goed functionerende ecologische structuur waarin ecologische gebieden met elkaar verbonden zijn, plaagsoorten door natuurlijke vijanden bestreden worden en Aziatische duizendknopen zich niet uitbreiden en andere invasieve exoten niet voorkomen.
• Biotopen met een voor stedelijke begrippen hoge ecologische kwaliteit met structuurrijke bossen en bosplantsoenen met onder meer kenmerkende bosflora en –fauna, faunarijk struweel en ruigte, bloemrijk grasland met veel insecten, stabiele populaties van weidevogels en natuurvriendelijke oevers.

Onderzoek en samenwerking met beheerders

Met het onderzoek wil Natuurlijke Zaken antwoorden vinden op de volgende vragen:

• Wat is de kwaliteit van de groene gebieden?
• Is er in gebieden achterstallig onderhoud of kan het beheer worden geoptimaliseerd?
• Wat kan de gemeente aan het beheer verbeteren?

Per locatie wordt het biotooptype bepaald (ruigte, meidoornstruweel, berkenbos, etc.), wordt er gekeken naar de structuur (wel of geen zoom en mantelvegetatie, staande of liggende dode bomen, etc.), schuilmogelijkheden voor dieren en de ontwikkelingskansen van een locatie. Ook wordt er ingezoomd op de graslanden van de gemeente. Met de Tansley-methode wordt de waarde van de graslanden in kaart gebracht. De ecoloog loopt daarbij door het vlak en noteert alle plantensoorten die hij of zij ziet in een strook van 1 meter links en 1 meter rechts. Tot er geen nieuwe soorten meer bijkomen. Ook noteert de veldwerker locaties van invasieve plantensoorten (exoten) en bijzondere plantensoorten, zoals soorten van de Rode Lijst.
Om de beheerders van de parken en groenstroken te betrekken bij het proces, worden er ook gebieden samen bezocht. De eco-medewerker van de gemeente deelt zijn kennis over het gebied en onze ecoloog deelt zijn ecologische conclusies.

Straks een Europese tender

Het jaar 2020 wordt gezien als leerjaar om de ontwikkelde methode en de samenwerking met de eco-medewerkers, in de praktijk te testen. Het huidige project dient als basis om een definitief meerjarig monitoringsprogramma te maken, wat vervolgens via een Europese aanbesteding in de markt wordt gezet. Ook dan zal Natuurlijke Zaken inschrijven.

Data stroomt binnen

Dorien: “Dit is voor ons echt een gigantisch leuk project. Alle aspecten van wat Natuurlijke Zaken kan komen hier samen: samenwerken met een beheerder, uitdenken van een praktische methode, GIS, inventarisatie van flora en vegetatie, analyse van gegevens. Het is echt kicken als je alle data via de app ziet binnenstromen. We hebben er alle vertrouwen in dat we de gemeente Amsterdam hier goed mee helpen.”