Het Jaarboek Boerenlandvogels 2024 is uit

Boerenlandvogelexperts spreken over een turbulent broedseizoen 2024  

Duizenden boerenlandvogels broeden ieder jaar in Noord-Holland. Onze boerenlandvogelexperts werken met ruim 1.000 boeren, 800 vrijwilligers, vier agrarische natuurverenigingen, jagers/wildbeheereenheden en collega terreinbeheerders samen aan de bescherming van deze vogels. Alle partijen zijn het erover eens: deze vogels mogen niet verdwijnen uit onze provincie. Ieder jaar presenteren wij in het Jaarboek Boerenlandvogels de resultaten van de tellingen van de aantallen broedende vogels van het voorgaande voorjaar. Samen met inspirerende verhalen en conclusies over inspanningen die worden gedaan door alle partijen om de boerenlandvogels te beschermen en te behouden. Het jaarboek 2024 is hieronder te downloaden.   

Graspieper, slobeend en gele kwikstaart nemen toe; grutto, scholekster en kievit nemen nog steeds af 

Het provinciale meetnet boerenlandvogels, dat al 37 jaar de vinger aan de pols houdt, rapporteert de resultaten van 2024. Zo doen de graspieper, slobeend en gele kwikstaart het beter en gaan in aantallen vooruit. Dat is na een periode van achteruitgang vanaf 2006 welkom nieuws. Helaas is de situatie voor de grutto, scholekster en de kievit slecht te noemen. Ze gaan in de gemeten 37 jaar met 1-2% per jaar achteruit.   

Turbulent broedseizoen: nat weer en hoge predatiedruk 

Uit de gegevens en ervaringen van de vele honderden boerenlandvogelbeschermers, waaronder vrijwilligers en boeren, blijkt dat 2024 een bijzonder turbulent jaar was. In sommige gebieden resulteerde de vele nattigheid en soms hoge predatiedruk vele slachtoffers onder eieren en kuikens. Door de samenwerking en snelle afstemming tussen vrijwilliger, boer, agrarische natuurvereniging en Landschap Noord-Holland werden meer dan 8200 nesten beschermd en gespaard.  

Draaien aan de knop die ‘predatie’ heet 

Predatoren (roofdieren) hebben aantoonbaar invloed op de weidevogelpopulaties en die invloed was in 2024 relatief hoog, hoewel de verschillen groot waren tussen de gebieden. Predatiebeheer is ontzettend uitdagend. In het jaarboek zijn meerdere experts geïnterviewd over dit thema. De consensus lijkt te zijn dat predatiebeheer zinvol is wanneer de andere randvoorwaarden op orde zijn, dat het een groot verschil kan maken mits je het goed uitvoert. Een goede samenwerking hierbij is essentieel.  

Actiegroep Kievit 

Op basis van de wekelijkse tellingen in de Duivendrechterpolder is een oproep aan mensen gedaan het komend seizoen aan te sluiten bij Actiegroep Kievit. Door op uitgekiende tijden te gaan tellen is de verwachting dat we ook meer inzicht kunnen krijgen in het broedseizoen van de kievit, een vogel die pas afgelopen decennium dezelfde neerwaartse trend laat zien als de grutto. De methode om het broedsucces van de grutto te bepalen past niet goed genoeg bij de kievit, en dus wil deze groep een methode voor de kievit ontwikkelen. 

Nog veel werk te doen voor zo optimaal mogelijke leefomgeving 

Het jaarboek laat zien dat nog veel werk te doen is om de leefomstandigheden van boerenlandvogels te verbeteren. Inspirerend en hoopgevend zijn de lokale succesverhalen van boeren, vrijwilligers, agrarische natuurverenigingen en terreinbeheerders die zich positief inzetten voor de boerenlandvogels en succesvol werken aan een zo optimaal mogelijke leefomgeving. Enkele voorbeelden van succesverhalen: In Oostwoud heeft het ANV Hollands Noorden met boer Cor wél een succesvol broedseizoen gerealiseerd voor de grutto en tureluur door de vernatting van een kruidenrijk grasland. Op Texel is de veldleeuwerik weer volop teruggekomen door de beheeringrepen van Natuurmonumenten in Waalenburg, en krijgen we door intensief onderzoek van ANV De Lieuw meer inzicht in het broedsucces van de scholekster op de Hoge Berg. Ook de boerenlandvogels in de Middelpolder in Amstelveen en de Aetsveldsepolder in het zuiden van de provincie krijgen weer meer kansen door beheer en inzet van vrijwilligers en Landschap Noord-Holland. De lokale succesverhalen geven hoop en laten zien dat verbetering mogelijk is, terwijl de trend in Noord-Holland laat zien dat die verbetering nodig is.