Waddennatuur behouden en ontwikkelen
‘Kamerleden, maak het verschil voor de Waddenzee’
Woensdagmiddag 13 maart debatteert de vaste Tweede Kamercommissie I&W over de Wadden. In hun verzamelbrief aan de Kamer van de ministers van LNV en I&W staat: ‘Menselijk gebruik en ecologie moeten weer in balans komen om de Waddennatuur te kunnen behouden en ontwikkelen.’ De ministers willen met het Beleidskader Natuur Waddenzee de natuur weer op 1 zetten en schadelijke activiteiten verminderen of stoppen. Dat stemt de in de Coalitie Wadden Natuurlijk (CWN) samenwerkende natuurorganisaties hoopvol. Want het gaat niet goed met de Waddenzee.
Steeds duidelijker wordt dat we te veel vragen van het Werelderfgoed. We willen dat de natuur zich goed kan ontwikkelen, maar Nederland wil in de Waddenzee ook baggeren, varen, vissen, recreëren, afvalwater lozen, kabels leggen, militaire oefeningen, gas/schelpen/zout winnen, etc. Alles bij elkaar zien we dat de natuur in het Werelderfgoed aan het bezwijken is onder de (cumulatieve) druk van medegebruik en economische activiteiten. De evaluatie van het Natura2000 Beheerplan Waddenzee 2016-2022 toont deze onbalans ten zeerste aan. Met veel vogels gaat het al lang bergafwaarts. De gewone zeehond die het jarenlang goed deed, lijkt de laatste tijd achteruit te gaan. In kilo’s is 90% van de vissen afgelopen decennia verdwenen. De kwaliteit van verreweg de meeste leefomgevingen is matig tot slecht.
Achteruitgang keren
Het kabinet moet aan het werk om verdere achteruitgang te keren en te zorgen voor verbetering. Dat is ook het doel van het Rijk: ‘duurzame bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee als natuurgebied en het behoud van het unieke open landschap.’ Ondertussen wordt in strijd met deze ambities gehandeld. Zo heeft de Minister toegestaan om tot eind 2024 zonder natuurvergunning garnalen te vissen in N2000-gebied. Ook is er nog geen definitieve streep door het gaswinningsplan bij Ternaard en dreigt er een nieuwe veerdam door de kwelder bij Ferwerd.
Klimaatverandering
We willen niet somberen. De Waddenzee is een prachtig gebied waar miljoenen vogels tijdens hun trektocht op kunnen vetten, zodat ze hun broed- en overwinteringsgebieden kunnen halen. Waar scholletjes hun eerste jaar doorbrengen voordat ze richting Noordzee trekken. En waar mensen wonen en werken en elk jaar tienduizenden vakantie houden of een dagje uitwaaien. Dat moet zo blijven. Sterker: de waddennatuur moet robuuster worden zodat ze de klimaatverandering die zich duidelijk laat zien en voelen, goed op kan vangen. Nu al sneuvelen er veel schelpdieren door hittestress. Het warmer wordende zeewater leidt er mogelijk toe dat de Waddenzee ongeschikt wordt voor jonge platvissen. Daarnaast dreigen door een stijgende zeespiegel over enkele decennia wadplaten te ‘verdrinken’.
Cruciale besluiten
Als natuurorganisaties worden wij vaak aangesproken om de natuur in de Waddenzee te vertegenwoordigen. Dat doen we met alle liefde, plezier en veel inzet, maar de overheid heeft de primaire taak om de natuur te beschermen en internationale verdragen na te leven. Omdat 2024 een cruciaal jaar is en wordt voor de toekomst van UNESCO Werelderfgoed Waddenzee, hebben wij in een brief aan de vaste Kamercommissie gestuurd. Hierin roepen we de Kamerleden op om in hun termijn het verschil te maken voor de Waddenzee. Ook vragen we hen om de verantwoordelijke ministers aan te spreken zich ook voor de volle 100% in te zetten voor de Waddennatuur. Laat ze stoppen met het bewandelen van geitenpaadjes om toch weer een vergunning of gedoogbeschikking af te geven voor iets waarvan we wel weten dat het niet langer zo kan. Zoals bij garnalenvisserij of gaswinning. Concreet zijn er nu ook financiën nodig om de aanbevelingen uit de evaluatie van het N2000 Beheerplan uit te voeren en de rijke Waddenzee te herstellen. Natuurliefhebbers, de Europese Commissie, UNESCO, de VN en ook de rechter kijken met ons mee of in Nederland de waddennatuur dit jaar ook echt weer op één wordt gezet. In het belang van dier én mens.
CWN bestaat uit Vogelbescherming Nederland, Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland, It Fryske Gea, Het Groninger Landschap, Sportvisserij Nederland, Stichting WAD en de Waddenvereniging.
