Op pad met Boswachter Tim Zutt door herfstbos Wildrijk

In deze tijd van het jaar een fijne overnachtingsplek voor trekvogels en rustplek voor vleermuizen

Door: Annemarie Bergfeld

Het Wildrijk is de allereerste aankoop van onze stichting in 1936. Boswachter Tim Zutt laat zien waarom dat een goed besluit was. "Dit bos is echt uniek".

Als een lange streep doorsnijdt het Noordhollandsch Kanaal de rechthoekige bollenvelden. Wie de kop van Noord-Holland op de kaart bekijkt, ziet een en al rechte lijnen. Wegen, vaarten, bollenpercelen, zelfs de campings zijn vrijwel vierkant. Eén strakke rechthoek springt eruit tussen de bollen en de caravans: tussen Sint Maartensvlotbrug en Sint Maartenszee ligt zowaar bos, een zeldzaamheid in de Zijpepolder. Sinds tien jaar beheert boswachter Tim Zutt deze 17 hectare die de naam Wildrijk draagt. Al 81 jaar is het bos van de voormalige buitenplaats Wildrijk in bezit van Landschap Noord-Holland.

Plantagie Het Wildrijck

Zo strak en hoekig als het bos er van de buitenkant uitziet, zo romantisch is het als je eenmaal tussen de bomen staat. Ik heb nog geen tien stappen in het bos gezet en voel me alsof ik in een andere wereld vertoef. De bodem is bedekt met weelderige stekelvarens. Oude eiken, lindes en abelen reiken met hun takken hoog naar de lucht, bospaden kronkelen ertussendoor. Zestien overgroeide bunkers uit WO II versterken de al bestaande niveauverschillen van de bodem. “Na de drooglegging van de polder,” legt Tim uit, “werden stukken grond die oninteressant waren voor landbouw of veeteelt, vaak beplant. Ze konden nog wel goed dienst doen als hakhoutbos of als bos bij een buitenplaats."

Blauwe zee

Want uniek ís het, vindt de boswachter. ‘’Zeker in dit landschap dat verder vooral uit diep ontwaterd bollenland bestaat. In het Wildrijk zingen en broeden vogels, overwinteren zes vleermuissoorten, groeien tientallen verschillende paddenstoelensoorten - en het worden er steeds meer - en in het voorjaar wilde narcissen, bosanemonen en voorjaarszonnebloemen.” De mooiste bloeier bewaart Tim voor het laatst. In de wijde omgeving staat het Wildrijk bekend om de overvloedige bloei van de boshyacint. “Die maakt het bos in het voorjaar tot een sprookjesbos. Sinds de eigenaren van de buitenplaats eeuwen geleden deze bloemen plantten, hebben ze zich flink uitgebreid. In de tweede helft van april verandert de bosbodem in één blauwe zee. Ik heb er vaak foto’s van gemaakt, maar het is onmogelijk om de schoonheid van die blauwe bodem in beeld te vangen. Je moet het met eigen ogen zien, het is overweldigend.”

Veel functies

Aan de boomstammen hangen vleermuiskasten, platte houten en ronde van beton  - elke vleermuissoort heeft zo zijn eigen voorkeuren. Tim wijst me op een spechtenhol hoog in een zilverpopulier. “Vorig jaar heb ik een tijdje muisstil tegen een boomstam gestaan, ik hoorde de jongen bedelen en zag de spechtenouders af en aan vliegen met voedsel. Prachtig.” We staan stil bij een stoof, het onderste deel van een boom waarvan de takken in het verleden herhaaldelijk werden gekapt voor gebruik. Tim: “Dit bos had en heeft zo veel functies, voor dier én mens, dat vind ik mooi. Rond deze tijd komen de trekvogels overnachten en eten de lijsters de laatste feloranje lijsterbessen. Jaarrond genieten mensen uit de buurt er van de wandelroute van twee kilometer die onder de bomen en over de slootjes kronkelt. Het is een heerlijke plek. Beschut tegen de wind, in warme zomers lekker koel."