182 populieren op een rij in de Schermer

Eerste veldwerkdag vernieuwde Meetnet Landschapselementen

In augustus 2023 was de eerste veldwerkdag van het vernieuwde Meetnet Landschapselementen! In een plot van 500 ha in de Schermer zijn alle -van de weg zichtbare- landschapselementen ingetekend op een digitale kaart. Een indrukwekkende bomenrij van 182 populieren, walnootbomen, hoogstamfruitboomgaarden en rietkragen zijn netjes genoteerd. Daarbij werd ook de vitaliteit, of het element compleet was (bijvoorbeeld een knotbomenrij) en de soorten met percentages genoteerd. Zo wordt de staat van het landschap mooi in kaart gebracht!

11 gebieden in Noord-Holland

Het voormalige MAC (Meetnet Agrarisch Cultuurlandschap) was een landelijke database, waarin elke provincie elk jaar 1.000 ha inventariseert en dit elke 5 jaar vastlegt. Dit levert in totaal 60.000ha op, keurig verdeeld over landschapstypen en provincies. In Noord-Holland zijn er 11 gebieden geselecteerd, die sinds 2017 met regelmaat zijn bezocht. Niet elke provincie deed actief mee en de methodiek was alleen uitvoerbaar na uitgebreide instructie en ervaringsjaren. Hierdoor was de database ook sterk vervuild. Deze methodiek is dit jaar omgebouwd tot het Meetnet Landschapselementen (MLE).

Doel: vastleggen diversiteit en veranderingen

Dit versimpelde meetnet heeft als primaire doel: het vastleggen van de staat van het landschap in de 135 gebieden in Nederland die op basis van het advies van Alterra in 2010 zijn geïdentificeerd, in Noord-Holland dezelfde gebieden als het MAC. Deze gebieden omvatten een doorsnede van de diversiteit aan landschapstypen die Nederland rijk is. Het meetnet heeft ook als doel de veranderingen in het landschap te documenteren, en er is gekozen voor een 5-jaarlijkse monitorings-cyclus om deze veranderingen vast te kunnen leggen. In Utrecht is er inmiddels een provincie dekkend netwerk van vrijwilligers die de landschapselementen in kaart brengen: Meet je Landschap brengt Utrechtse landschapselementen in kaart (landschaperfgoedutrecht.nl)

Uitbreiden in toekomst

Komende maanden gaan we meer ervaring opdoen en kijken op welke manier we anderen kunnen betrekken bij deze methodiek. Of we het aantal gebieden kunnen en willen uitbreiden, wat de gegevens tot nu toe al voor beeld geven en of we zo de uitvoering van het Aanvalsplan Kleine Landschapselementen kunnen ondersteunen, wat door het Deltaplan Biodiversiteitsherstel vorig jaar november is gepresenteerd. Dit jaar zijn alle 11 gebieden in elk geval vastgelegd als 0-meting. Hoe langer we doorgaan en hoe meer oppervlakte we in kaart brengen, hoe waardevoller deze database wordt voor zowel beheer als landschapsontwikkelplannen.

Meer lezen: Aanvalsplan Landschap en Natuurorganisaties presenteren aanbevelingen