Weidevogelfietsroute

Op de fiets door de polders rond Uitgeest

Deze polders zitten in het voorjaar vol vogels. Grutto’s, tureluurs, smienten, kemphanen en kluten maken deze ruim 22 kilometer lange fietsroute tot een onvergetelijke ervaring.
Door: Idde Lammers

In de gracht rond Fort bij Krommeniedijk dobberen tientallen smienten. Nog een maandje en ze vertrekken naar hun broedgebieden in het Hoge Noorden. Nu, in het vroege voorjaar, profiteren ze samen met een hand vol kuifeenden van de rust in de uitgestrekte Uitgeester- en Heemskerkerbroekpolder ten westen van Krommenie. Vanaf het parkeerterrein bij het fort fiets ik linksaf de Lagendijk op. Aan de rechterkant van de dijk ligt een fraai natuurgebied van Staatsbosbeheer, links beheert Landschap Noord-Holland een groot aantal percelen. 

Sommige weilanden zijn in februari geïnundeerd, onder water gezet. Steltlopers als de grutto en verschillende soorten ruiters zijn daar dol op. Als ze na de winter vanuit het zuiden weer in onze provincie arriveren, staan ze graag met hun lange poten in ondiep water om veilig uit te rusten van de vermoeiende reis. Ik zet mijn fiets tegen een hekje en pak mijn verrekijker. De grutto’s zijn veruit in de meerderheid. Het zijn er zeker duizend. Sommige grutto’s vormen al een stelletje. Paarvorming vindt bij voorkeur met natte poten plaats. Ook langs de randen van het water is van alles te zien. Tureluurs en scholeksters scharrelen rond, een enkele grutto poert een worm uit de vochtige grond. In alle rust komen de vogels op krachten om straks aan het broedseizoen te beginnen. Dat kan in de omliggende graslanden zijn, maar ook elders in de provincie. 

Wachten op de visdiefjes

Hé, wat is dat? Even goed kijken. Ja hoor, een groepje goudplevieren. Ze zijn duidelijk herkenbaar aan hun witte okselveren en de groen-gele zweem op de rug. Goudplevieren zijn wintergasten, maar ze maken in het voorjaar geen haast om noordwaarts te trekken. Hetzelfde kan gezegd worden van de kemphaan. Als broedvogel is hij uit Noord-Holland verdwenen, maar tijdens de voorjaarstrek laat hij zich nog regelmatig zien. Een stukje verderop zorgt een houten weidemolen voor een permanente plas-drassituatie. Met de verrekijker is het zompige grasland goed te overzien. De zwart-witte vogels die ik ontwaar, zijn kluten. Altijd goed herkenbaar aan hun omhoog gebogen snavel. Het is nog  even wachten op de visdiefjes. Die zullen hier vanaf eind maart ook weer een geschikte broedplek vinden. Bij de buurtschap Groot Dorregeest is de ruim 24 kilometer lange fietsroute met twee kilometer te verlengen door naar de vogelkijkhut in de Hempolder te gaan. Wat mij betreft een absolute must in het voorjaar. De Hempolder is nog een echt weidevogelbolwerk. De grutto’s die het inundatiegebied bij Fort bij Krommeniedijk na drie weken opvetten (lees: het eten van zo veel mogelijk wormen) verlaten, komen hier met tientallen paartjes tot broeden. De kijkhut biedt goed zicht op een plas-dras met kluten en tureluurs, die op de grens van land en water naar voedsel zoeken.

Gevleugeld leven

Richting Castricum gaat het door een intensief landbouwgebied. Op een paar knobbelzwanen na is hier niet veel gevleugeld leven te beleven. Het is wel hét moment om je te realiseren dat natuurbeheer echt werkt. Creëer een landschap dat geschikt is voor weidevogels en ze komen. Doe niks en er komt niks…. Tussen Castricum en Uitgeest doet stichting De Hooge Weide aan weidevogelbeheer. Meteen is het weer smullen van grote aantallen grutto’s. Vanaf het fietspad zijn ze met het blote oog goed te zien. Via de historische kern van Uitgeest keer ik terug naar de Lagendijk. De zon staat inmiddels laag, hij geeft het landschap een gouden gloed. Ik hoop op de komst van een zeearend. Vorig jaar greep die hier regelmatig een prooi. Ineens is er onrust onder de weidevogels. Het zal toch niet waar zijn? Nee, geen zeearend, wel een jagende slechtvalk. Ook niet slecht.