Ruim baan voor roerdomp en baardmannetje in Meerwijkplas

Bijzondere diersoorten langs stadsrand Haarlem

De Meerwijkplas is een bijzonder natuurterrein aan de zuidoostrand van Haarlem. Hoewel het geen officiële beschermde status heeft, is het zonder meer een natuurparel. Want, in welk willekeurig park aan de stadsrand broeden roerdomp, nachtegaal en waterral en groeit rietorchis? En dat allemaal dankzij een actieve groep bewoners en vrijwilligers uit Haarlem, die de gemeente in 2000 wisten de overtuigen van een natuurvriendelijk beheer. Enthousiastelingen die zelf ook de handen uit de mouwen staken, waardoor een gevarieerd en waardevol natuurgebied ontstond.

Natuurgebied van formaat

Maar het gebied is groot en de opslag van bomen en struiken ging razendsnel. Monotoon wilgenbos dreigde te ontstaan, waarmee de rijkdom aan planten en dieren zou verdwijnen. Ook het ongelimiteerd uitlaten van los lopende honden ter plekke werd een groeiend probleem. Tijd voor een grote reddingsoperatie: vrijwilligers, de gemeente Haarlem en Landschap Noord-Holland sloegen de handen in een. Resultaat is een ambitieus herstelplan dat nu van de noordoever van de Meerwijkplas een natuurgebied van formaat zal maken.

Vrijwilligersgroep startte met kleinschalig beheer

Dat de oevers van de Meerwijkplas een prachtig natuurgebied zijn geworden is ongetwijfeld te danken aan het pionierswerk van wijkbewoner Simon Hogervorst. Hij richtte een vrijwilligersgroep voor het kleinschalig natuurbeheer. De groep sloot zich in 2008 aan bij Landschap Noord-Holland. Zowel op vogel- als op botanisch gebied ontwikkelde de noordoever van de Meerwijkplas zich tot een uiterst waardevol natuurgebied. In de waterrietzone langs het meer vestigde zich in 2017 zelfs de roerdomp en op de andere oeverdelen is in het voorjaar de zang van nachtegaal, blauwborst, rietzanger en rietgors te horen. Op de vele overgangen van droog naar nat groeien steeds meer orchideeën. Maar, zoals gezegd, ook steeds meer schietwilgen en grauwe wilgen.

Versterking biodiversiteit

Ondertussen gingen de gemeente Haarlem en Landschap Noord-Holland met elkaar in gesprek over herstel en versterking van de biodiversiteit in natuurrijk groen rond de stad. Wij wezen direct de Meerwijkplas aan als een gebied waar veel natuurwinst te behalen viel en ook burgers te betrekken bij natuurbeleving. Samen met de vrijwilligersgroep werd een herstelplan opgesteld. Kernpunten waren: verwijdering van de overmatige opslag van bomen en struiken, uitbreiding en veiligstelling van het leefgebied van roerdomp, baardman en waterral, inzet van begrazing met paarden tegen bosvorming, kleinschalig beheer voor zeldzame planten en zonering van het gebruik door wandelaars en honden.

Meer nalezen over dit Haarlemse (deel)project kan hier.