Reactie Landschappen NL op PAS rapport Commissie Remkes

LandschappenNL onderschrijft de conclusie van de Commissie Remkes, dat Nederland zo snel mogelijk “drastische maatregelen moet nemen om de uitstoot van stikstof terug te dringen en om de natuur te herstellen”. Belangrijk is nu om de daad bij het woord te voegen. Het op korte termijn lostrekken van gebiedsprocessen en een structurele oplossing vinden voor het vraagstuk vraagt om een actieve houding van alle betrokken. Gebiedsgericht en integraal zijn sleutelwoorden.

Stikststofcrisis een maatschappelijk probleem

Nederland zucht onder de stikstofuitstoot van landbouw, industrie, verkeer en huishoudens. De uitspraak van de Raad van State inzake de PAS en Natura2000 vormde de directe aanleiding voor de ‘stikstofcrisis’, maar uiteraard is stikstof niet een knelpunt voor de natuur alleen. Het is een maatschàppelijk probleem, dat de kwaliteit van lucht, (drink)water en bodem ernstig bedreigt. Oplossing van dat probleem vraagt dan ook om een brede aanpak. Terecht dat de Cie Remkes een generieke reductiedoelstelling noodzakelijk acht.

Inzetten op natuurinclusief, gebiedsgerichte en integrale aanpak

De grote impact van de stikstofuitstoot van landbouwbedrijven op nabijgelegen natuurgebieden verdient ook aandacht. De commissie Remkes benadrukt hiervoor het belang van een gebiedsgerichte aanpak. Directeur Hank Bartelink van LandschappenNL: “Alles met techniek willen oplossen, bijvoorbeeld nog meer luchtwassers, is een doodlopende weg. En we willen juist een begáánbare weg voor boeren en andere ondernemers, in een gezonde leefomgeving. Daarom is het belangrijk dat we kiezen voor een structureel andere aanpak: natuurinclusief, gebiedsgericht en integraal”. Deze laatste voorwaarde is van belang omdat naast het stikstofvraagstuk, Nederland voor uitdagingen staat als de teloorgang van het landschap, de landbouwtransitie, het biodiversiteitsherstel en de klimaat verandering. Dat vraagt om een samenhangende kijk op de toekomst, zeker in het landelijk gebied.

Samen met de landbouw aan de slag

LandschappenNL hoopt mèt de Cie Remkes op het spoedig weer op gang komen van de gebiedsprocessen. Ook in het belang van de natuur. Grondruil, saldering en warme sanering zijn daarbij onmisbaar. De gesprekken hierover moeten aan de keukentafel worden gevoerd. Wat voorkómen moet worden is polarisatie in het landelijk gebied, en het zoeken van geitenpaadjes: het stikstofvraagstuk vraagt om structurele veranderingen en beleid en in wet- en regelgeving. LandschappenNL ziet het rapport van de Cie Remkes als een uitgestoken hand: die uitdagingen gaan we graag samen aan.

Samengevat onze standpunten:

• Implementeer een generieke reductie
• Zet in op gebiedsgerichte en integrale aanpak, met name rond Natura2000-gebieden
• Gebruik het vraagstuk ten faveure van een ‘warme transitie’ van de landbouw
• Onverminderde inzet op herstelmaatregelen in bestaande natuur (o.a. OBN).