Nieuw thuis voor ijsvogel in natuurgebied Aagtendijk

Aanleg ijsvogelwand mogelijk dankzij donaties 

Met z’n felblauwe rug en oranje borst is de ijsvogel één van de mooiste vogels in ons land. Zelfs de meest ervaren vogelaars houden hun adem in als een ijsvogel hun pad kruist. Voor bezoekers van Natuurgebied Sint-Aagtendijk is de kans op zo’n ontmoeting aanzienlijk toegenomen. In dit relatief onbekende natuurgebied, pal naast de A9 tussen Beverwijk en Heemskerk, heeft boswachter Jeroen Engelhart samen met Bart Numan (IJsvogelwerkgroep Kennemerland) en vrijwilligers een nieuw thuis voor de ijsvogel gemaakt. Een klus die financieel mogelijk is dankzij donaties van deelnemers aan het fietsevenement Ronde van de Stelling van Le Champion.

Visjes vangen

De ijsvogel wordt al regelmatig waargenomen in natuurgebied Aagtendijk. In de kanalen en sloten stikt het van de vissen en daar zijn ijsvogels dol op. Geduldig wachten ze op een overhangende tak of paaltje bij het water totdat er een prooi voorbij zwemt. Om daarna met grote snelheid een duik te nemen en het visje uit het water te scheppen. Een prachtig gezicht. Aan voedsel is er geen gebrek in het natuurgebied, maar geschikte broedgelegenheid was er nog niet. Door een speciale wand aan te leggen, hoopt boswachter Jeroen Engelhart dat de eerste ijsvogels hier binnenkort hun jongen gaan groot brengen.

Wand van klei

IJsvogels broeden in steile oeverwandjes langs het water. Bijvoorbeeld in het zand tussen de wortels van een omgevallen boom. Ze maken een gang van een halve meter diep, waarin 6 tot 7 eieren worden gelegd. Als de jongen uitkomen, zijn de ouders in de weken erna druk bezig met de aanvoer van vers gevangen vis. De wand in Natuurgebied Aagtendijk wordt gemaakt van de stugge klei dat in een ver verleden door de zee is afgezet in het gebied. Dat vergt een speciale aanpak. Langs de sloot wordt een V-vorm uitgegraven, waarbij de klei wordt opgehoopt, gestut door houten palen en planken. Als straks de klei is ingeklonken, worden de planken verwijderd en worden er nestgangen geboord in de steile, opgedroogde wanden. En is de ijsvogelwand klaar voor gebruik.

Videoreportage van de aanleg op NH Nieuws

Helpende hand voor ijsvogels

Omdat ijsvogels al vaak in Natuurgebied Aagtendijk komen, is de kans groot dat ze de broedplaats snel ontdekken. Het is belangrijk om de ijsvogel te helpen, want het is een kwetsbare soort die erg gevoelig is voor verstoring. Het grootste probleem vormen strenge winters. Dat zou je niet zeggen, gezien de naam van dit vogeltje. Maar toch is het zo. Met ijs op de sloten zijn vissen onbereikbaar en sterven veel vogels door gebrek aan voedsel. Gelukkig brengen ijsvogels meerdere nesten per jaar groot, waardoor de populatie zich snel kan herstellen. Maar dan moeten er wel voldoende broedplaatsen zijn. Rustig gelegen, in de buurt van voedsel.

Natuurgebied Sint-Aagtendijk

Natuurgebied Sint-Aagtendijk ligt tussen twee forten van de Stelling van Amsterdam; Fort aan de Sint Aagtendijk (ook wel Muziekfort genoemd) in Beverwijk en Fort Veldhuis bij Heemskerk, bekend van het luchtoorlogmuseum. Het is een langgerekte groene zone, ingeklemd tussen de nieuwbouwwijk Broekpolder, snelweg A9 en het boerenland van de Wijkermeerpolder. Te midden van alle drukte is deze groene oase een toevluchtoord voor allerlei dieren. Je kunt er hazen, patrijzen, scholeksters en slechtvalken zien. En in de zomer groeien er wilde orchideeën tussen de grazende shetlandpony’s. Het gebied is toegankelijk via wandelpaden over de dijk en een laarzenpad (gesloten van 15 maart tot 15 juni i.v.m. het broedseizoen). Honden zijn niet toegestaan vanwege de aanwezige pony’s en schapen.  

Zelf ijsvogels kijken

Wie het natuurgebied wilt bezoeken, kan gebruik maken van de wandelroute ‘Wijkermeerpolder en Aagtendijk’. De rondwandeling (6 of 8,5 km) start en eindigt bij NS-station Heemskerk en passeert naast het natuurgebied ook het Aagtenprak en Florispark. De beschrijving met routekaartje is hieronder te downloaden.

Download wandelroute