Geniet van het voorjaar in de natuur

Zorgen om rust in kraamkamer natuur

Publicatie Nieuwsblad Hollands Kroon

Er heersen momenteel zorgen om rust in de kraamkamer van de natuur. Daarom verenigen organisaties als Landschap Noord-Holland, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer zich in aanloop naar het broedseizoen. De lente lonkt, het broedseizoen is in aantocht. Dit jaar is dat voor boswachters reden tot zorg. Want de grote drukte die we in natuurgebieden constateren sinds de pandemie, kan tijdens het broedseizoen voor problemen zorgen. Met een gezamenlijke actie vragen boswachters van Landschap Noord-Holland, Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer bezoekers om rekening te houden met kwetsbare dieren in natuurgebieden.

Boswachter Tim Zutt: 'houd wel rekening met kwetsbare dieren in natuurgebieden'

De 55-jarige Tim Zutt is als boswachter verbonden aan Landschap Noord-Holland (LNH) waar hij deel uitmaakt van het team Wadden & Duinen. De doelstelling van Landschap Noord-Holland is natuur, landschap, en hiermee samenhangende cultuurhistorie in de provincie Noord-Holland duurzaam te behouden en verder te ontwikkelen. "Dit doen wij vanuit de overtuiging dat dit belangrijk is voor het welzijn van mens en natuur", zegt Tim die als kind al de nodige boeken over de natuur uit de bibliotheek haalde. "Ook ging ik vaak met vriendjes de natuur in om van alles over vooral vogels te ontdekken."

Na 30 jaar als hovenier werkzaam te zijn geweest, wilde Tim graag iets meer voor de natuur betekenen. "LNH sprak mij enorm aan vanwege de natuur in eigen omgeving en hun doelstellingen op het gebied van behoud van erfgoed en cultuurhistorie. Ik heb gewoon gesolliciteerd op een vacature van boswachter en werd gelukkig aangenomen."

Wadden & Duinen

Met het team Wadden & Duinen, een team van vier boswachters, behartigt Tim zowel het beheer als de bescherming van een kleine 60 natuurgebieden in de Kop van Noord-Holland. "De terreinen zijn qua verantwoording verdeeld en ik ben onder meer terreinverantwoordelijke voor de duinen van Den Helder tot Callantsoog, ’t Wildrijk in Sint Maartensvlotbrug en diverse gebiedjes in gemeente Bergen. De duinen die Tim beheert, bestempelt hij als witte en grijze duinen.

"De benaming voor dynamische stuivende duinen is witte duinen, waar je veel wit zand ziet. Deze liggen in de Helderse duinen voornamelijk in de zeereep. Grijze duinen ontstaan achter de zeereep, waar de dynamiek zo laag is, dat ze wat makkelijker dichtgroeien met duinroosvegetaties, kruiden, mossen en korstmossen. Onder de humuslaag van deze bodemvorming krijgt het zand een grijze kleur. Vandaar de naam."

Broedgebied

In diezelfde duinen leven volgens Tim Zutt jaarrond zoogdieren als het konijn, de vos, bunzing, wezel en de hermelijn. "Van het voor- tot najaar komen daar onder andere vogelsoorten als de graspieper, tapuit, boomleeuwerik, roodborsttapuit, patrijs en bergeend bij om het duingebied te gebruiken als broedgebied en hun jongen groot te brengen. Naast het gegeven dat de natuur een kraamkamer is, is de natuur ook een rustplaats voor vogels die elders verstoord of verjaagd worden. Tijdens de vogeltrek gebruiken ze natuurgebieden als rust- en foerageergebied. Verder leven er veel meer diersoorten dan alleen vogels. Denk aan de konijnen, amfibieën en reptielen, die jaarrond in de duinen hun leefgebied hebben."

Drukte

Met de lente in aantocht gaat het broedseizoen weer van start. Met enige zorg heeft ook Tim Zutt de drukte tijdens de coronapandemie zien toenemen. "Wij bemerken vooral in de weekenden dat het zomers-druk is in onze gebieden. Doordeweeks valt het gelukkig nog mee", zegt hij. "Het is dus zaak om de rust in de gebieden te behouden en de toegangsregels te respecteren, maar dat laatste geldt het hele jaar rond. Ik wil dit bezoekers echt op het hart drukken omdat niet iedereen de regels naleeft. Een groot deel van het duingebied is op wandel- en fietspaden toegankelijk, maar er is ook een gedeelte niet toegankelijk, waar de natuur voorrang heeft. Toch zien wij hier regelmatig betreding door sporters en bijvoorbeeld mensen met metaaldetector. Omdat vogels vrijwel allemaal op en in de grond broeden in het duingebied en gewend zijn aan de rust, lopen ze risico dat hun nest vernield wordt en kan verstoring noodlottig worden voor de jongen."

Indammen

Er is ook goed nieuws. Tim: "Met de gebieden waarvoor ik onder anderen verantwoordelijk ben is het momenteel redelijk gesteld. Door beheermaatregelen kunnen we de verruiging door stikstof enigszins indammen, waardoor het nu weer wat beter gaat met de konijnenstand. Ook de tapuit is, na jaren achteruitgang in de afgelopen jaren, als broedvogel weer in aantal toegenomen." Met name de tapuit is een stokpaardje van Tim Zutt, waar hij regelmatig lezingen over geeft. "Deze broedvogel van de Helderse duinen, broedde 30 jaar geleden nog in heel Nederland, maar nu alleen nog in een klein gebied in Drenthe, de Waddeneilanden en dus bij ons. Er wordt al sinds 2007 onderzoek gedaan naar deze soort in de Helderse duinen en met alle kennis die hiermee is opgedaan, hebben we door beheermaatregelen en nestbescherming de achteruitgang kunnen ombuigen in een toename van het aantal broedparen."

Betoveren

Ondanks de toenemende bezoekersaantallen wil Tim Zutt de liefhebbers op het hart drukken er toch vooral op uit te trekken. "Geniet van het voorjaar in de natuur. Neem een verrekijker mee en laat je betoveren door de schoonheid van de vogels, de zang en hofmakerijen."

"Laten we hopen dat we nog lang van de natuur kunnen genieten", besluit de gepassioneerde boswachter. "Want ik maak me wel ernstig zorgen. Hoe wij nu met de aarde omgaan, verdient geen schoonheidsprijs. Het brengt de natuur wereldwijd steeds meer in de knel. Gezien de verkiezingsprogramma’s van de grote partijen zie ik dit bijvoorbeeld in Nederland helaas niet snel veranderen."

Aan de boswachters van genoemde natuurorganisaties zal het in elk geval niet liggen...