Extra bescherming in Westfriesland

Vier maatregelen dankzij giften van natuurliefhebbers

In 2022 organiseerden we een actie voor bescherming van onze nationale vogel: de grutto. De grutto heeft dringend hulp nodig, want de populatie grutto’s neemt in een schrikbarend tempo af. Als het zo door blijft gaan, sterft dit boegbeeld van het Noord-Hollandse boerenland uit. Duizenden natuurliefhebbers hielpen mee. Met donaties in ons weidevogelfonds brachten ze samen meer dan € 71.000,- bij elkaar! Een prachtig resultaat, want hiermee kunnen onze boswachters extra bescherming bieden met allerlei maatregelen in hun natuurgebieden. In de regio Westfriesland bijvoorbeeld, waar boswachter Roelf Hovinga direct aan de slag gaat.

Weidevogels in Westfriesland

Het is misschien niet het eerste waar mensen aan denken bij Westfriesland, maar deze regio is een belangrijk thuis voor weidevogels. In de polders rond Aartswoud, Opmeer-Spanbroek, Wognum en Obdam beheren we acht weidevogelreservaten met een gezamenlijke oppervlakte van circa 400 hectare. Jaarlijks broeden hier meer dan 1.000 paar grutto’s, tureluurs, kluten, kieviten en andere weidevogels. De reservaten liggen verspreid over de regio, wat het voor de boswachters extra lastig maakt om de bescherming op orde te krijgen. Elk gebied vraagt om specifieke maatregelen, rekening houdend met de lokale situatie. Maatwerk dus. Met de opbrengsten in het weidevogelfonds worden dit jaar vier maatregelen uitgevoerd.

Plas-dras in Westerveer (€ 5.100,-)

In het hart van Westfriesland, bij het dorpje Spanbroek, ligt Polder Westerveer. Het is landschappelijk gezien één van de meest open en fraai gelegen polders met 66 hectare bloem- en kruidenrijk grasland én mooie dichtheden weidevogels. In 2022 broedden hier 29 paren grutto en 16 paren tureluur, die in dat jaar een goed broedsucces hadden. Om de omstandigheden tijdens het broedseizoen verder te verbeteren, gaan we een greppel plas-dras aanleggen. Met behulp van een pomp op zonnepanelen zetten de boswachters de greppels in een graslandperceel vol water. Langs de greppels ontstaan dan lange zones met slik en ondiep water, waar diverse soorten weidevogels voedsel kunnen vinden. In het begin van het seizoen trekt dit veel volwassen vogels aan. Later zijn greppel plas-drassen met name belangrijk voor jongen van kievit en tureluur. Die vinden hier makkelijk insecten en wormpjes. Om dit te kunnen realiseren, laten we buizen ingraven waarmee bestaande greppels onderling met elkaar worden verbonden en schaffen we een waterpomp aan.

Aanpassing waterhuishouding Wadweere (€ 5.000)

Waterberging Wadweere ligt ten zuiden van de Westfriesedijk (N239) en vormt samen met het naastgelegen Kolk van Dussen een aaneengesloten natuurgebied van meer dan 51 hectare groot. Jaarlijks broeden hier rond de 90 paren steltlopers (o.a. scholekster, kluut, kleine plevier en tureluur) en komen ook schaarse soorten als zomertaling en gele kwikstaart als broedvogel voor. De Wadweere is een zogenaamde droge waterberging, waarbij grond is afgegraven en de waterhuishouding zo is ingericht dat het gebied kan vollopen bij extreme regenval. Die specifieke inrichting maakt Wadweere uitermate geschikt voor de realisatie van plasdras gedurende het broedseizoen. Met wat kleine aanpassingen kunnen we greppels in 3 percelen grasland onder water zetten en zo een belangrijke impuls geven aan het voedselaanbod voor volwassen en jonge vogels. We gaan een bestaande betonnen duiker verplaatsen en op twee plekken peilscheidingen aanbrengen, zodat we het waterpeil heel specifiek in de greppels kunnen verhogen.

Wildcamera’s en training van vrijwilligers in West Friesland (€ 5.500)

De grootste uitdaging bij weidevogelbescherming is het voorkomen van predatie. Roofdieren komen op de reservaten af omdat hier relatief veel voedsel voor hen te vinden is. Ook in Westfriesland gaan veel eieren en kuikens verloren, vooral door grondpredatoren als de vos. Hierdoor komt het duurzame behoud van de populatie weidevogels onder druk te staan. Met de aanschaf en plaatsing van wildcamera’s in en rond belangrijke weidevogelterreinen kunnen we aanwezige vossen eerder detecteren en krijgen we een beter beeld van de aanwezigheid van andere grondpredatoren (met name huiskat en bruine rat, in de nabije toekomst mogelijk ook steenmarter). Verder leiden we vrijwillige weidevogelbeschermers op om sneller de aanwezigheid van grondpredatoren en predatie van (legsels van) weidevogels vast te kunnen stellen.

VOPO Pomp in Kolk van Dussen (€ 11.659)

De Kolk van Dussen ligt aan de Westfriesedijk (N239). Het hele jaar door wemelt het hier van de vogels. Smienten en ganzen zijn te gast in de winter. In de lente broeden er kluten, grutto’s, kleine plevieren en tureluurs. En lepelaars komen geregeld een stekelbaarsje vissen in de sloten. Vanuit de uitkijktoren heb je er prachtig zicht op. De Kolk van Dussen is ingericht als waterberging, waarin overtollig water wordt vastgehouden tijdens perioden met veel regen. Een waterparadijs voor vogels, maar voor het uitvoeren van het beheer levert al die nattigheid problemen op. Omdat zware trekkers wegzakken in de drassige grond, kunnen we het riet en gras niet maaien, waarmee het gebied minder geschikt wordt voor broedende weidevogels. Hiervoor biedt een elektrische waterpomp dé oplossing, zodat we vóór de werkzaamheden water weg kunnen pompen naar de hoger gelegen sloten in de omringende weilanden. De pomp wordt geïnstalleerd door een erkend bedrijf en aangesloten op het systeem van het Hoogheemraadschap zodat het gebied haar functie als waterberging behoudt.